Prinsjesdag en de Algemene Beschouwingen zijn koud achter de rug. In maart 2017 kunnen wij weer naar de stembus. Slechts 1 partij is voor volledige afschaffing van het eigen risico. Nederlandse politici zijn niet eerlijk over de zorgkosten. Het artikel hieronder willen wij u niet onthouden. Oordeelt u als Koggenlanders zelf maar.
Farmaceutische bedrijven rekenen voor nieuwe medicijnen enorme bedragen: soms wel meer dan 100.000 euro per patiënt. Om beter te kunnen onderhandelen, richtte het ministerie van Volksgezondheid een bureautje op dat afdingt op de duurste geneesmiddelen. Maar wat ze afspreken met fabrikanten, weet niemand.
Zeven ambtenaren onderhandelen met Big Pharma over honderden miljoenen. En niemand mag de uitkomst weten
Koop je een aubergine op de markt met een prijs van 1 euro, dan betaal je… 1 euro. Maar beloof je een gegarandeerde afname van honderd aubergines, en wie weet onderhandel je de stukprijs zomaar naar 75 cent.
Het is precies die formule die de ruggengraat vormt van elk stukje geneesmiddelenbeleid van de afgelopen jaren. Maar de eenvoud van de spelregel verhoudt zich diametraal tot het onheilspellend ingewikkelde spelletje dat gespeeld wordt.
Ziekenhuizen, verzekeraars, artsen en apothekers moesten een gezamenlijk front vormen tegen farmaceutische bedrijven zoals AbbVie, Roche, Pfizer, Janssen en anderen.
Maar wie de balans opmaakt, komt tot de conclusie: het tegendeel gebeurt. Er lijken nog nooit zoveel elkaar beconcurrerende inkoopeilandjes te zijn geweest. Die van elkaar niet weten wie wat betaalt, op welk moment, en aan wie.
Waarom zeven ambtenaren onderhandelen over de duurste geneesmiddelen
Want wat gebeurde er?
De eerste stap die volgde was dat landelijke apotheken niet meer over de meeste dure geneesmiddelen mochten onderhandelen. Ziekenhuizen hebben namelijk meer patiënten onder zich, dus moesten zij van de overheid maar om de tafel met de fabrikanten. Dat was in 2012, toen de zogeheten ‘overheveling’ werd ingevoerd.
Maar vier jaar later blijkt: deze schaalvergroting heeft het inkopen niet genoeg geholpen. Ook de individuele ziekenhuizen zijn weer overwoekerd met inkoopgroepen. Inmiddels hebben de academische ziekenhuizen, de topklinische ziekenhuizen en een aantal streekziekenhuizen hun eigen, afzonderlijke inkoopclubjes. En de uitgaven aan de (specialistische) geneesmiddelen zijn allesbehalve onder controle.
Zoals het er nu uitziet, onderhandelt het team in 2018 over zo’n 1 miljard euro aan geneesmiddelen
Dus worden er nu ook boven de hoofden van de ziekenhuizen deals gemaakt. Soms nemen de ziekenhuizen zelf hun toevlucht tot de zorgverzekeraars om gezamenlijk in te kopen. Dit tot onvrede van enkele apothekers die het hele onderhandelspelletje liever in en rond de ziekenhuismuren spelen, juist om sterker te staan in de jaarlijkse onderhandeling met, nota bene: de zorgverzekeraars. Want dat is de bedoeling van marktwerking. Zelfstandig – dus zonder de ziekenhuizen – onderhandelen de vijf grote verzekeraars individueel soms ook al met de geneesmiddelenindustrie.
En recent is daar definitief aan toegevoegd: het illustere inkoopteam van het ministerie van Volksgezondheid. Dit ‘Buro Financiële Arrangementen,’ zeven ambtenaren die landelijk geldende – en topgeheime – inkoopdeals maken over de allerduurste geneesmiddelen, is na een experimentele periode tot een blijvertje gebombardeerd. De oprichting impliceert dat de overheid marktwerking niet meer als antwoord ziet op de machtige industrie.
Zoals het er nu uitziet, onderhandelt het team in 2018 over zo’n 1 miljard euro aan geneesmiddelen. Maar veel meer dan de Byzantijns politieke slalombrief Lees deze bijna onleesbare brief van Schippers hier terug. die minister Schippers over de onderhandelresultaten van het bureau aan de Kamer schreef, is er niet bekend.
Hoe zit dat?
De reden dat de onderhandelingen geheim blijven
Een brugpieper can do the math, zou je zeggen, want je trekt de uiteindelijk uitonderhandelde prijs van de oorspronkelijke vraagprijs af en je weet hoeveel korting je bedongen hebt. Lees even mee hoe verhelderend de minister de opbrengsten van de onderhandelaars beschrijft:
‘Ik maak onderscheid tussen de potentiële uitgavenverlagingen van de tot nu toe gesloten arrangementen in de komende jaren in relatie tot de geraamde maximale uitgaven en de gerealiseerde uitgavenverlagingen (over 2014) in relatie tot de gerealiseerde uitgaven.’
Juist ja… Wel noemt Schippers later in de brief de gemiddelde korting van alle deals uit 2014 (13 procent). Maar dat percentage is gebaseerd op kortingen op de openbare prijzen van farmaceutische bedrijven. En dat zijn prijzen die feitelijk door helemaal niemand worden betaald.
Dus die 13 procent? Die zegt niet zoveel.
Wat je wél wilt weten is: onderhandelen deze zeven ambtenaren beter dan de ziekenhuizen en de zorgverzekeraars? Oftewel: is het zinvol dat een handvol ambtenaren in achterkamertjes afdingt op honderden miljoenen aan publiek geld? En voor wie eigenlijk?
Niemand die het kan – en mag – zeggen. Topambtenaar Huib Kooijman, de directeur van het bureau, krijgt geen toestemming om een interview te geven. Daarmee is het ministerie de enige partij in deze reeks die zich niet inhoudelijk uitlaat over hun rol in het vergoeden van dure geneesmiddelen.
‘Het niet transparant zijn van de afspraken voor arrangementen is ook voor mij onbevredigend,’ schreef minister Schippers recent verontschuldigend aan de Kamer. ‘Helaas is dit op dit moment een noodzakelijk aspect van de financiële arrangementen.’
Ze suggereert te moeten kiezen uit twee kwaden. Geheim onderhandelen, maar dan wel een ‘aanvaardbare,’ doch oncontroleerbare prijs betalen voor extreem dure geneesmiddelen. Of ze houdt niets geheim, maar ontzegt patiënten daarmee behandeling, omdat deze medicijnen te duur zijn voor de basisverzekering.
Ze kiest voor het eerste. Niets menselijks is de minister vreemd. Maar: is er geen tussenweg? Kunnen verzekeraars en het Zorginstituut niet op de hoogte gesteld worden van de afspraken, zonder dat daarmee de kortingen naar het buitenland weglekken?
Hoe de korting werkt
Maar voordat we daaraan toekomen, eerst een korte beschrijving van hoe zo’n deal tot stand komt. Zo eenvoudig mogelijk uitgetekend ziet het er zo uit:
Je zult nu wel denken: ingewikkeld. Maar ik kan het uitleggen. Als het ministerie een geheime deal maakt, wordt in de meeste gevallen een korting afgesproken die bij een bepaald volume van het medicijn door de fabrikant moet worden teruggestort.
Teruggestort, ja.
Want bij een geheime prijsafspraak voor een kankergeneesmiddel zal een ziekenhuis honderd procent van de openbare prijs betalen. En de verzekeraar vergoedt eerst ook honderd procent. Dus: geen onderhandelingen meer tussen het ziekenhuis en het bedrijf, en ook tussen het ziekenhuis en de zorgverzekeraar.
En die korting dan?
De verzekeraars krijgen de korting pas op hun rekening als het jaar voorbij is. Of, preciezer: ze krijgen een bedrag dat *adem in* een afspiegeling is van alle kortingen die het ministerie bedongen heeft met de fabrikanten met wie het geheime deals maakt, opdat *adem uit* de verzekeraars niet kunnen terugrekenen wat de individuele kortingen precies geweest zijn.
De terugstortingen worden gedaan door een tussenpartij. Het is een ingewikkelde constructie, waarvan het nog maar de vraag is of die überhaupt geld oplevert. Maar er valt misschien wel iets anders voor te zeggen. De centrale onderhandelingen kunnen de spanningen tussen de verzekeraars en de ziekenhuizen verminderen. Toch?
Lees morgen verder. Bron:De Correspondent.